Posiadacze wyłonionej stomii muszą zdawać sobie sprawy jak ważna jest pielęgnacja stomii, a zwłaszcza skóry wokół niej. Dobrze wypielęgnowana skóra jest gwarancją do tego, że sprzęt będzie się dobrze trzymał, a także ograniczy prawdopodobieństwo wystąpienia wszelkich komplikacji.
Pacjent oraz jego opiekunowie po operacji wyłonienia stomii są edukowani w zakresie pielęgnacji stomii. Najczęściej także przy wypisie otrzymuje ze szpitala materiały z poradami oraz wyprawkę na pierwsze dni. Pacjent w dniu wypisu powinien otrzymać wniosek na sprzęt stomijny i jest poinformowany o sposobie jego realizacji, która jest możliwa w dedykowanych sklepach medycznych.
Jeśli jednak mamy jakieś wątpliwości, tudzież pytania lub problemy możemy zasięgnąć porady organizacji/grup na facebooku, które trudnią się niesieniem pomocy pacjentom:
- Polskie Towarzystwo Stomijne POL-ILKO – http://www.polilko.pl/ – jednym z głównych celów działalności Towarzystwa jest zapewnienie jak najlepszej jakości życia osobom ze stomią. Internetowa strona Towarzystwa zawiera informacje o strukturze i działaniach POL-ILKO oraz praktyczne wskazówki dotyczące pielęgnacji stomii.
- Polskie Towarzystwo Pielęgniarek Stomijnych – https://ptps.pl/ – serwis przeznaczony jest głównie dla pielęgniarek ale również stomicy znajdą tam wiele interesujących informacji na temat stomii.
- Stowarzyszenie “Apetyt na życie” – https://apetytnazycie.org/ – stowarzyszenie pacjentów z niewydolnością układu pokarmowego, jest ogólnopolską organizacją skupiającą pacjentów z chorobami układu pokarmowego ze szczególnym uwzględnieniem osób z niewydolnością przewodu pokarmowego oraz chorych na nieswoiste zapalenie jelita.
- Narodowy Fundusz Zdrowia – https://www.nfz.gov.pl/
- Polskie Towarzystwo Wspierania Osób z Nieswoistymi Zapaleniami Jelita “J-elita” – https://j-elita.org.pl/ – jest to największa w Polsce organizacja wspierająca dzieci i dorosłych z nieswoistymi zapaleniami jelit (NZJ). Zajmują się przede wszystkim edukacją nt. NZJ i nie tylko, a także integracją osób z tymi przypadłościami, a także stale walczą o dostęp do nowoczesnego leczenia.
- Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych – https://www.pfron.org.pl/
- Fundacja StomaLife – https://stomalife.pl/ – zajmuje się walką z wykluczeniem społecznym stomików, a także z przełamaniem tabu związanym ze stomią oraz edukacją pacjentów i społeczeństwa w zakresie faktów i mitów związanych z tą przypadłością.
- STOMIA symbol zwycięstwa – grupa pomocy i wsparcia – https://www.facebook.com/groups/354057818547862 – jest to grupa na portalu facebook, która zajmuje się pomocą i wsparciem osób ze stomią i nie tylko.
- Stomia – stomicy grupa wsparcia – https://www.facebook.com/groups/807462079345882 – jest to grupa na portalu facebook, która skupia ludzi zainteresowanych rozwiązywaniem problemów żywieniowych związanych z wytwarzaniem przetok wydalniczych: kolostomii, ileostomiii, urostomii i przetok ślinowych. ……
- Stomia – SPRZĘT STOMIJNY ogłoszenia oddam/potrzebuję – https://www.facebook.com/groups/301925303304315 – jest to grupa na portalu facebook, która trudni się oddawaniem, bądź wymianą wszelakiej maści sprzętu stomijnego.
Co ważne – pacjent może wybrać sobie sprzęt stomijny, którego będzie używał. Nie musi być to narzucone z góry przez pielęgniarkę stomijną. Dlatego też warto na początku zamówić próbki sprzętu różnych firm, wypróbować i znaleźć odpowiednie dla siebie, a następnie zrealizować wniosek na sprzęt.
Zmiana sprzętu stomijnego, pomimo wielu wspólnych zaleceń, może różnić się u każdego pacjenta, w zależności od wielu czynników związanych z wyłonieniem stomii. Jednak postaramy się przekazać tutaj najważniejsze wskazówki, które są uniwersalne:
- Przed założeniem płytki/worka stomijnego umyj ręce
- Ważna jest dokładna toaleta stomii oraz dokładne osuszenie skóry wokół stomii
- Płytkę/ worek naklejamy od dołu, a zdejmujemy od góry
- Zmieniamy sprzęt stomijny według własnej potrzeby, zaleceń producenta
- Przy wymianie sprzętu pomocne jest korzystanie z lustra
- W razie wystąpienia reakcji alergicznej należy wypróbować/zmienić na inny sprzęt
- Wycinając otwór w worku należy pamiętać, by był on 2-3 mm większy niż średnica stomii
- Woda i mydło nie mogą uszkodzić stomii. Można się kąpać w wannie i pod prysznicem tak samo, jak przed operacją, z przyklejonym workiem lub nie.
- Wielkość stomii zmienia się w okresie do 10 tygodni po operacji, w związku z czym konieczne są jej okresowe pomiary.
Krótkie filmiki instruktażowe (dziękujemy Fundacja StomaLife.pl) jak wymienić worek stomijny:
- Kolostomia – https://www.youtube.com/watch?v=BfCh6BY9dgo
- Ileostomia – https://www.youtube.com/watch?v=GszCvwU1X1w
- Urostomia – https://www.youtube.com/watch?v=GgIAqDI5OXA
Należy wyrobić w sobie nawyk oglądania skóry wokół stomii podczas każdej zmiany płytki stomijnej i worka, a niepokojące objawy zgłaszać pielęgniarce stomijnej lub lekarzowi.
Autorzy: Klaudia Katarzyńska, Mariusz Matejko
