KOLONOSKOPIA
Kolonoskopia jest badaniem, podczas którego lekarz bada całą okrężnicę/jelito grube i odbyt pod kątem nieprawidłowości za pomocą oświetlonej sondy. Przygotowanie do badania wymaga oczyszczenia jelita grubego za pomocą środków przeczyszczających lub lewatyw.
W trakcie badania lekarz może pobrać fragment błony śluzowej do badania. Przed każdą gastroskopią pacjent musi podpisać pisemną zgodę na badanie. Badanie może odbyć się w krótkim znieczuleniu, wtedy wymaga obecności anestezjologa oraz konsultacji anestezjologicznej przed badaniem.
Przed zabiegiem może być konieczne wypicie dużej ilości płynnego środka przeczyszczającego. Każdy pacjent może inaczej tolerować przygotowanie do kolonoskopii. Zależy to na pewno od tego w jakim stanie są jego jelita.
Dla przykładu osoba z ciężkim zespołem jelita drażliwego może nie tolerować zbyt dobrze przygotowania jelita. Czasami również osoby bez wcześniejszych problemów trawiennych mogą mieć dolegliwości podczas oczyszczania jelita, takie jak ból brzucha czy nudności. Jeśli masz zaparcia – przed rozpoczęciem przygotowania powiadom o tym swojego lekarza.
Dieta przygotowująca do kolonoskopii i kiedy ją rozpocząć?
Jedz zdrowo przed przygotowaniem jelit do badania. Lepiej jest zacząć przygotowanie do kilku dni przed badaniem.
Należy spożywać produkty o niskiej zawartości błonnika na dwa trzy dni przed właściwym przygotowaniem. Jedzenie pokarmów, które łatwo się trawią pomaga w przygotowaniu jelit.
Istotne jest również skupienie się na piciu wystarczającej ilości wody. Pamiętaj, aby zawsze postępować zgodnie ze szczegółowymi instrukcjami swojego lekarza. Na dzień przed kolonoskopią ważna jest dieta płynna. Możesz spożywać klarowne płyny.
Od trzech siedmiu dni przed powinieneś unikać pokarmów zawierających nasiona, kukurydzę, orzechy i innych trudnych do strawienia produktów. Dlaczego? Pokarmy, które są trudniejsze do strawienia pozostawiają ‘’pozostałości’’ w przewodzie pokarmowym, dlatego utrudniają lekarzowi badanie.
Należy unikać pokarmów zawierających pełnoziarnistą pszenicę, surowych owoców z pestkami, warzyw z nasionami i skórką, roślin strączkowych, fasoli, soczewicy, popcornu oraz wszelkich pokarmów bogatych w błonnik.
Pamiętaj jednak, że na co dzień jednak takie produkty są bardzo zdrowe i zmniejszają ryzyko zachorowania na raka okrężnicy.
Płyny przed kolonoskopią
Specyficzny, mdły smak i konsystencja preparatu oczyszczającego jelita sprawia, że duże ilości, które trzeba wypić są trudniejsze do przełknięcia. Według niektórych specjalistów do preparatu można dołożyć słodzik, cukier, proszek smakowy w kolorze innym niż czerwony – oczywiście wszystko należy skonsultować ze swoim lekarzem.
Można popijać preparat klarownymi sokami, bulionem. Należy pić tylko niegazowane napoje. Wiele osób twierdzi, że przygotowanie do badania jest najtrudniejszą częścią kolonoskopii, nawet gorszą niż samo badanie.
Oto kilka sposobów na to, aby środek oczyszczający był przyjemniejszy w smaku:
- Schłodź go i wypij przez słomkę. Picie przez słomkę sprawi, że kiedy położysz ją jak najdalej na języku nie poczujesz za bardzo smaku preparatu.
- Po wzięciu kilku łyków preparatu możesz possać plasterek cytryny lub dowolny cierpki, twardy cukierek – bez czerwonych i fioletowych barwników, wtedy stłumisz smak preparatu.
- Możesz zatkać nos i wypić dawkę tak szybko, jak to możliwe.
Często podczas przygotowania do badania występują wzdęcia, bóle i skurcze brzucha, nudności. Wtedy najlepiej spowolnić działanie środka przeczyszczającego, zrobić przerwę w piciu preparatu na około 30 min do godziny. Gdy objawy ustąpią rozpocząć ponownie przygotowanie jelit, ale ze zmniejszoną szybkością. Jeśli nudności nie ustępują lekarz może przepisać lek przeciw nudnościom.
Ponieważ podczas przygotowania do badania spędzisz dużo czasu w toalecie warto zakupić sobie miękki papier toaletowy, wilgotne chusteczki lub nawilżany papier toaletowy. Pamiętaj, by nie kupować chusteczek z alkoholem, ponieważ mogą one powodować podrażnienia.
Najlepsza wskazówka dotycząca przygotowania do badania brzmi: Pamiętaj, aby wypić cały zalecony środek przeczyszczający.
Ilość preparatu przepisanego przez lekarza ma zapewnić udane badanie oraz identyfikację remisji choroby lub ewentualnych zmian zapalnych w jelicie. Celem badania jest wyraźne zobaczenie/uwidocznienie zmian w okrężnicy, co staje się praktycznie niemożliwe w momencie, gdy w jelicie będą zalegać resztki stolca. Złe przygotowanie do badania wymaga konieczności powtórzenia badania, co wiąże się z powtórnym przygotowaniem.
Dlatego jeśli nie tolerujesz danego środka przeczyszczającego, lub masz problem z jego ilością do wypicia porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem.
Jeśli bierzesz leki na receptę, niesteroidowe leki przeciwzapalne NLPZ lub suplementy poinformuj o tym swojego lekarza. Możliwe, że będziesz musiał przerwać ich stosowanie przed zabiegiem lub zmniejszyć dawkę. NLPZ mogą zwiększać ryzyko krwawienia, dlatego najczęściej zaleca się przerwanie ich stosowania do kilku dni przed badaniem.
Po badaniu niektórzy pacjenci mogą odczuwać bolesne wzdęcia i gazy. Dzieje się tak dlatego, że lekarze podczas badania wdmuchują/wpompowują do jelita grubego gaz, aby zwiększyć średnicę jelita a co za tym idzie lepszy widok ścian jelit.
GASTROSKOPIA
Gastroskopia jest badaniem początkowego odcinka przewodu pokarmowego, która pomaga lekarzowi skontrolować stan przełyku, żołądka i dwunastnicy. Gastroskopia polega na wprowadzeniu przez usta/nos giętkiego przewodu zakończonego kamerką.
W trakcie badania lekarz może pobrać fragment błony śluzowej do badania.
Dzięki gastroskopii można wykryć obecność Helicobacter pylori w przewodzie pokarmowym, a także poszerzyć zwężenia przewodu pokarmowego, usunąć polipy czy zatamować krwawienie wewnętrzne.
Przed każdą gastroskopią pacjent musi podpisać pisemną zgodę na badanie. Badanie może odbyć się w krótkim znieczuleniu, wtedy wymaga obecności anestezjologa,oraz konsultacji anestezjologicznej przed badaniem, często odbywa się ono razem z badaniem jelita – kolonoskopią.
Dieta przed gastroskopią – kiedy przed badaniem przestać jeść i pić?
Na około sześć godzin przed badaniem gastroskopowym nie należy nic jeść, a na ostatni napój możemy wypić cztery godziny przed zabiegiem. Jeżeli przyjmujesz stale leki powiedz o nim swojemu lekarzowi, możliwe że niektóre z nich będziesz musiał odstawić do kilku dni przed badaniem. Na kilka godzin przed gastroskopią nie należy palić papierosów ani żuć gumy.
Po badaniu nie zaleca się spożywania niczego przynajmniej przed dwie godziny, ponieważ podrażnione gardło i przełyk mogą wywoływać silne uczucie bólu.
Przed badaniem wykonuje się znieczulenie gardła/nosa/gardła i nosa, aby zminimalizować odruch wymiotny, który pojawia się w trakcie badania.
TK/MR – tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny
Do tych badań przygotowanie najczęściej zależy od ośrodka, w którym będzie ono przeprowadzone.
Postaramy się opisać tutaj najbardziej uniwersalne wskazówki, jednak dokładne przygotowanie do badania powinno zostać przekazane przez personel medyczny ośrodka/gabinetu, w którym będzie ono wykonywane.
Najczęściej do badań jamy brzusznej trzeba się odpowiednio przygotować już 2-3 dni wcześniej. Warto przejść na dietę ubogoresztkową, lekkostrawną. Lekarz może także zalecić dietę płynną w dniu badania albo na dzień przed nim. W niektórych ośrodkach zaleca się również wypicie preparatów przeczyszczających czy zastosowanie lewatywy.
Badania są wykonywane na czczo, na ile godzin przed badaniem musimy pozostać na czczo ustala lekarz/dany ośrodek.
Do badania TK i MRI trzeba wypić spore ilości wody niegazowanej lub wody z laktulozą/sorbitolem (w zależności od zaleceń lekarza), ponieważ wypełni ona żołądek, jelita i pęcherz, a wraz z kontrastem podanym w trakcie badania przyspieszy wydalanie środka cieniującego. Aby zminimalizować rozmazanie obrazu poprzez ruchy perystaltyczne często podaje się pacjentom dodatkowo leki hamujące perystaltykę.
Na badanie najlepiej przyjść w wygodnym stroju bez metalowych elementów. Jeśli pacjent odpowiednio się ubierze – nie będzie musiał się przebierać. Zdarza się, że do badania MR pacjenci proszeni są o założenie pieluchy dla dorosłych, ponieważ działanie środka do picia przed badaniem może powodować biegunkę.
USG
Podobnie jak do badań TK/MR jamy brzusznej, tak i do USG należy wcześniej odpowiednio się przygotować. Również w tym badaniu odpowiednie przygotowanie jest istotne, gdyż zalegające gazy lub treść pokarmowa mogą uniemożliwić prawidłową ocenę narządów wewnętrznych.
Dwa dni przed badaniem powinno się wprowadzić dietę lekkostrawną, ubogoresztkową, niewzdymającą a w dniu poprzedzającym badanie zaleca się stosowanie leku na ograniczenie wzdęć i gazów w dawce określonej przez lekarza.
Na kilka godzin przed badaniem nie należy spożywać pokarmów – choć to często zależy od dokładnych instrukcji, które uzyskamy w ośrodku wykonującym badanie lub od lekarza. Odnośnie picia wody przed badaniem (jej ilości) oraz przyjmowania przed badaniem konkretnych leków – należy również uzyskać indywidualne zalecenia w miejscu badana. Nie wolno również palić papierosów ani żuć gumy w dniu badania.
BADANIE KRWI
Na pobranie krwi powinniśmy przyjść na czczo, po co najmniej dwunastogodzinnej przerwie od ostatniego posiłku, który powinien być lekkostrawny i bez nabiału. Zapewnia to odpowiednio długi czas głodzenia, konieczny do uzyskania poprawnych wyników
Pamiętajmy jednak by w dniu badania być odpowiednio nawodnionym, co ułatwi pobranie krwi z żyły szczególnie u osób, o cienkich i trudno dostępnych żyłach.
W dniu badania powinniśmy powstrzymać się również od picia kawy, nawet czarnej, bez dodatków. Zamiast kawy warto rano wziąć 2-3 łyki czystej wody.
Wszystkie leki należy przyjąć po pobraniu krwi (jeśli nie zagraża to zdrowiu i o ile lekarz nie zdecyduje inaczej).
Witaminy, zioła i suplementy powinniśmy odstawić na 3-5 dni przed badaniem. W przeciwnym wypadku stężenie badanego parametru może zostać zawyżone. Kolejna substancja, której nie należy spożywać na kilka dni przed badaniem, to alkohol.
BADANIE KAŁU
Przed wypróżnieniem należy całkowicie opróżnić pęcherz moczowy.
U kobiet należy zwrócić uwagę, by próbek kału nie pobierać podczas menstruacji, lub w okresie 3 dni przed lub po niej, przy krwawieniach spowodowanych zaparciami, przy krwawiących hemoroidach, po incydentach krwawienia z nosa, z dziąseł, po ekstrakcjach zębów, po doodbytniczym podaniu leków, przy przyjmowaniu leków przeczyszczających, dużych dawek witaminy C, salicylanów, preparatów żelaza, związków glinu i bizmutu.
Na kilka dni przed badaniem kału w kierunku obecności krwi utajonej najlepiej stosować dietę bezmięsną.
Autor: Klaudia Katarzyńska
Źródła:
http://www.thehealthy.com/digestive-health/colonoscopy-prep-tips/
